Διαδρομή «Οδός 25ης Μαρτίου & Σκρα»

Διώροφο πέτρινο κτίσμα των αρχών του 20ου αιώνα, δείγμα τοπικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής με νεοκλασικά στοιχεία. Το κτίριο είναι χαρακτηρισμένο ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο και έργο τέχνης. Κτίσθηκε με μικτή χρήση κατοικίας και καταστήματος. Το ισόγειο περιλάμβανε το κατάστημα που λειτουργούσε σαν ραφείο, και την είσοδο της κατοικίας, ενώ ο όροφος περιλάμβανε την κατοικία. Σήμερα ωστόσο έχει μια είσοδο και λειτουργεί ενιαία ως κατοικία. Η κάτοψή του προσαρμόζεται πλήρως στην εξελικτική γραμμή του δρόμου, αγνοώντας τις ορθές γωνίες. Δηλαδή, η οικοδομική γραμμή συμπίπτει με την ρυμοτομική. Η στέγη του είναι ξύλινη με κεραμίδια ρωμαϊκού τύπου. Τα εξωτερικά κουφώματα είναι ξύλινα καρφωτά. Η κύρια όψη, μέχρι το ύψος του ισογείου, είναι κτισμένη από εμφανή λαξευτή πέτρα. Ο όροφος είναι επιχρισμένος με λίθινα διακοσμητικά στοιχεία, όπως παραστάδες και υπέρθυρα. Στο κέντρο της πρόσοψης στο όροφο του κτιρίου υπάρχει άνοιγμα διακοσμημένο με ψευδο-αέτωμα και περίτεχνα μεταλλικά κιγκλιδώματα. Οι γωνιόλιθοι είναι επιμελώς λαξεμένοι.

Ισόγειο κτίριο εμπορικής χρήσης κατασκευασμένο στα τέλη του 19ου με τις αρχές του 20ου αιώνα. Η κάτοψη του είναι ορθογωνική και είναι στενομέτωπο ως προς τον δρόμο. Ο φέρων οργανισμός του κτιρίου είναι από λιθοδομή και η στέγη του είναι ξύλινη, τρίρριχτη, με γαλλικού τύπου κεραμίδια. Η όψη του είναι ανεπίχριστη με ισόδομη δόμηση από λαξευμένους λίθους. Τα ανοίγματα πλαισιώνονται από λίθινα περιθυρώματα και φέρουν προεξέχον γείσο και μικρό μεταλλικό στέγαστρο, ενώ εκατέρωθεν της εισόδου εμφανίζονται λιτά επίκρανα.

Ισόγειο κτίριο εμπορικής χρήσης κατασκευασμένο στα τέλη του 19ου με τις αρχές του 20ου αιώνα. Η κάτοψη του κτιρίου είναι πολυγωνική, καθώς ακολουθεί πλήρως τα όρια του οικοπέδου. Ο φέρων οργανισμός του κτιρίου είναι από λιθοδομή και η στέγη του είναι ξύλινη, σύνθετη, με γαλλικού τύπου κεραμίδια. Η κύρια όψη του κτιρίου παρουσιάζει ενδιαφέρον, καθώς είναι ανεπίχριστη με ισόδομη δόμηση με λαξευμένους λίθους και σχηματίζει μεγάλα ανοίγματα. Τα ανοίγματα παρουσιάζουν ρυθμικότητα και φέρουν τοξωτά υπέρθυρα. Τα τόξα των ανοιγμάτων εδράζονται σε παραστάδες με λιτά επίκρανα.

Διώροφο παραδοσιακό κτίριο με νεοκλασικά στοιχεία κατασκευασμένο στα τέλη του 19ου αιώνα. Πρόκειται για κτίριο με επιμήκη κάτοψη, πλατυμέτωπο, με φέροντα οργανισμό από λιθοδομή και ξύλινη τετράριχτη στέγη με ρωμαϊκά κεραμίδια. Η κύρια όψη έχει υποστεί αλλοιώσεις διατηρεί όμως κάποια από τα αυθεντικά μορφολογικά χαρακτηριστικά. Η κεντρική εξώθυρα διαθέτει λίθινο περιθύρωμα και τοξωτό ανώφλι με τονισμένο κλειδί. Η δευτερεύουσα είσοδος παραπλεύρως, είναι πιο λιτή επίσης με τοξωτό υπέρθυρο. Τα υπόλοιπα ανοίγματα του ισογείου διαθέτουν τοξωτό ανώφλι και λίθινη ποδιά, ενώ τα τριγωνικά στέγαστρά τους είναι προϊόντα μεταγενέστερης επέμβασης. Πάνω από την κύρια είσοδο βρίσκεται λίθινος εξώστης με περίτεχνο μεταλλικό κιγκλίδωμα. Το άνοιγμά του φέρει λίθινες παραστάδες με επίκρανα και οριζόντιο προεξέχον ανώφλι. Τα υπόλοιπα ανοίγματα του ορόφου διαθέτουν λίθινες κορνίζες με φουρούσια στο ανώφλι. Οι υπόλοιπες όψεις έχουν διατηρηθεί σχεδόν αυτούσιες με εμφανή λιθοδομή. Τα ανοίγματα μοιάζουν με αυτά της κύριας όψης με επιπλέον στοιχείο το ημικυκλικό ανώφλι από λαξευτούς λίθους.
Αξιόλογα χαρακτηριστικό του κτιρίου είναι επίσης οι περιμετρικές λίθινες ταινίες, οι ακμές με λίθινες παραστάδες και το διμερές λίθινο γείσο της στέγης.

Γωνιακό διώροφο κτίσμα, αξιόλογο δείγμα τοπικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής με νεοκλασικά στοιχεία. Κτίσθηκε πιθανά με μικτή χρήση κατοικίας και καταστήματος, όπως μαρτυρούν οι δυο είσοδοι στην όψη του. Το κτίριο είναι κατασκευασμένο το 1882 όπως μας πληροφορεί λίθινη επιγραφή στο υπέρθυρο της εισόδου στα αριστερά. Η κεντρική είσοδος φέρει επιγραφή με χρονολογία 1924, πιθανά έτος ίδρυσης του καταστήματος ή ανασκευής του κτιρίου. Ο φέρων οργανισμός του κτιρίου είναι από λιθοδομή και η στέγη του είναι ξύλινη, σύνθετη, με βυζαντινά κεραμίδια. Η κάτοψή του προσαρμόζεται στην εξελικτική γραμμή του δρόμου, δημιουργώντας την κεντρική είσοδο στην απότμηση του κτιρίου. Η κεντρική είσοδος φέρει τοξωτό υπέρθυρο με ανάγλυφα διακοσμημένο κλειδί. Η υπερκείμενη μπαλκονόπορτα του εξώστη φέρει ηπιότερο τοξωτό υπέρθυρο με τονισμένο κλειδί σε μορφή σφήνας. Η απόληξη της στέγης σε αυτό το σημείο δημιουργεί μικρό αέτωμα που στηρίζεται σε δυο ψηλές παραστάδες οι οποίες φέρουν επίκρανα διακοσμημένα με ρόδακες. Η δεύτερη είσοδος του ισογείου διαμορφώνεται κατά τον ίδιο τρόπο με τοξωτό υπέρθυρο με τονισμένο κλειδί. Η μορφολογική επεξεργασία της πρόσοψης διαχωρίζεται ανά επίπεδο. Η στάθμη του ισογείου διαμορφώνεται εξ ’ολοκλήρου με ισόδομη, λαξευτή λιθοδομή, ενώ ο όροφος είναι επιχρισμένος. Τα ανοίγματα του ορόφου είναι ξύλινα ταμπλαδωτά γαλλικού τύπου. Πλαισιώνονται από λίθινα περιθυρώματα και κοσμούνται με προεξέχον γείσο και λαξευτούς γεισίποδες. Η διακοσμητική πλαισίωση των ανοιγμάτων του ορόφου προεκτείνεται έως την υποκείμενη στάθμη, εντείνοντας την κατακόρυφη διάσταση των παραθύρων. Αντιθέτως, τα ανοίγματα του ισογείου είναι απλούστερα ξύλινα καρφωτά χωρίς διακόσμηση.

Διώροφο κτίριο κατασκευασμένο το 1910. Πρόκειται για αξιόλογο δείγμα τοπικού νεοκλασικισμού με στοιχεία παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Αποτελείται από ημιυπόγειο, ισόγειο και όροφο. Μαζί με το όμορο κτίριο αποτελούν δίδυμες κατοικίες –τα λεγόμενα «αδελφομοίρια». Πρόκειται για όμοια κτίρια που έχουν κατασκευαστεί ταυτόχρονα για να στεγάσουν συγγενείς οικογένειες. Έχουν κοινό φέροντα οργανισμό από λιθοδομή και κοινή φέρουσα μεσοτοιχία. Φέρουν επίσης κοινή στέγη με γαλλικού τύπου επικεράμωση. Η απόληξη της στέγης γίνεται με διμερές περιμετρικό λίθινο γείσο που στηρίζεται σε γλυπτούς γεισίποδες. Οι όψεις των δυο κτιρίων παρουσιάζουν απόλυτη συμμετρία ως προς τον κεντρικό κατακόρυφο άξονα της κύριας όψης, μοιάζοντας να αντικατοπτρίζουν το ένα το άλλο. Ο κατακόρυφος άξονας ορίζεται από διακοσμητική κόγχη στον όροφο. Το κτίριο που βρίσκεται στην γωνία του δρόμου διαφοροποιείται ωστόσο από το όμορο του λόγω της καμπύλης απότμησης. Οι κόγχες των δύο εισόδων πλαισιώνονται από παραστάδες με λαξευμένους λίθους και ιωνικά επίκρανα που στηρίζουν το τοξωτό υπέρθυρο. Το κλειδί του υπέρθυρου φέρει κλειδί διακοσμημένο με ανθέμιο. Ο κατακόρυφος άξονας της κεντρικής εισόδου τονίζεται από τον υπερκείμενο εξώστη με τα περίτεχνα μεταλλικά φουρούσια. Η μπαλκονόπορτα του εξώστη πλαισιώνεται από λίθινα περιθυρώματα και προεξέχον γείσο, ενώ καταλήγει σε αετωματική απόληξη. Τα ανοίγματα των παραθύρων πλαισιώνονται επίσης από ανάγλυφα διακοσμημένες λίθινες παραστάδες, προεξέχοντα γείσα και περίτεχνα διακοσμητικά φουρούσια. Τα σκούρα τους είναι ξύλινα ταμπλαδωτά γαλλικού τύπου. Ιδιαίτερα διακοσμημένα είναι τα ανοίγματα που βρίσκονται στην καμπύλη απότμηση του κτιρίου. Τα μικρότερα ανοίγματα στη βάση του κτιρίου φέρουν περίτεχνα μεταλλικά κιγκλιδώματα. Οι ακμές του κτιρίου κοσμούνται με λίθινες παραστάδες που φέρουν ανάγλυφα επίκρανα και ακροκέραμα στις γωνίες της στέγης.

Διώροφο κτίριο δύο κατοικιών των αρχών του 20ου αιώνα. Αποτελείται από δυο όμορες δίδυμες κατοικίες –τα λεγόμενα «αδελφομοίρια». Πρόκειται για όμοια κτίρια που έχουν κατασκευαστεί ταυτόχρονα για να στεγάσουν συγγενείς οικογένειες. Έχουν κοινό φέροντα οργανισμό από λιθοδομή και κοινή φέρουσα μεσοτοιχία. Έφεραν επίσης αρχικά κοινή στέγη που σήμερα έχει αντικατασταθεί από δυο τετράριχτες. Οι όψεις των δυο κατοικιών είναι λιτές και παρουσιάζουν απόλυτη συμμετρία ως προς τον κεντρικό κατακόρυφο άξονα, μοιάζοντας να αντικατοπτρίζουν το ένα το άλλο. Οι κόγχες των εισόδων πλαισιώνονται από παραστάδες με ελαφρά τοξωτά υπέρθυρα και τονισμένο κλειδί. Τα ανοίγματα της πρόσοψης πλαισιώνονται από λίθινα περιθυρώματα και προεξέχοντα γείσα. Οι ακμές του κτιρίου κοσμούνται με προεξέχοντες οδοντωτούς γωνιόλιθους.

Διώροφη αστική κατοικία με νεοκλασικά στοιχεία, κατασκευασμένη το 1915 όπως μας πληροφορεί λίθινη επιγραφή στην πρόσοψη. Το κτίριο έχει ορθογωνική κάτοψη και είναι στενομέτωπο. Ο φέρων οργανισμός του είναι από λιθοδομή και φέρει ξύλινη τετράριχτη στέγη με κεραμίδια γαλλικού τύπου. Η στέγη εδράζεται σε λίθινο προεξέχον γείσο το οποίο κοσμείται με γλυπτούς γεισίποδες. Ο διαχωρισμός των επιπέδων τονίζεται επίσης με προεξέχον γείσο, το οποίο κοσμείται με γεισίποδες πάνω από την κεντρική είσοδο. Τα ανοίγματα του ορόφου έχουν λίθινα περιθυρώματα με διακοσμητικές ανάγλυφες λεπτομέρειες και ανθέμια. Οι ποδιές τους είναι καμπύλες. Το διακοσμητικό πλαίσιο προεκτείνεται μέχρι την υποκείμενη στάθμη τονίζοντας την κατακόρυφη διάσταση των παραθύρων. Τα ανοίγματα του ισογείου είναι απλούστερα με ευθύγραμμα υπέρθυρα. Οι ακμές του κτιρίου κοσμούνται με λαξευτούς γωνιόλιθους και λίθινα ακροκέραμα στη στέγη. Στην κεντρική όψη του κτιρίου υπάρχει ξύλινη δίφυλλη αυλόπορτα με λίθινες παραστάδες και αέτωμα στο υπέρθυρο.