Οι Οινούσσες είναι ένα σύμπλεγμα μικρών νησιών στο θαλάσσιο στενό μεταξύ της Χίου και των μικρασιατικών ακτών, με έναν μόνο κατοικημένο οικισμό στο μεγαλύτερο από αυτά. Πρόκειται για νησί με μεγάλη ναυτική παράδοση και ιστορία συνυφασμένη με τη θέση του σε μικρή απόσταση από τις ακτές της Χίου και την χερσόνησο της Ερυθραίας. Η ιστορική του πορεία μνημονεύεται στο Ναυτικό Μουσείο Οινουσσών το οποίο λειτουργεί από το 1965.
Τις Οινούσσες αναφέρουν στα κείμενά τους πολλοί συγγραφείς της αρχαιότητας (Ηρόδοτος, Θουκυδίδης, Εκαταίος ο Μιλήσιος, κ.ά.) χωρίς ωστόσο να έχει τεκμηριωθεί μόνιμη ανθρώπινη εγκατάσταση. Τον 14ο αιώνα οι Οινούσσες, όπως και η γειτονική Χίος, περιήλθαν στη γενουάτικη Μαόνα που εκμεταλλευόταν την παραγωγή της μαστίχας, ενώ τους επόμενους αιώνες λειτούργησαν ως ορμητήριο πειρατών. Ασφαλείς συνθήκες για μόνιμη εγκατάσταση δημιουργήθηκαν από τον 18ο αιώνα, οπότε δημιουργήθηκε ο πρώτος οικισμός που ονομάστηκε Κάστρο. Στις αρχές του 19ου αιώνα αναπτύχθηκε ο ομώνυμος οικισμός των Οινουσσών στο φυσικό λιμάνι Μανδράκι. Μετά την Καταστροφή της Χίου (1822) πολλοί κάτοικοι κατέφυγαν στη Σύρο και σε άλλες περιοχές της ελεύθερης Ελλάδας, όπου ήρθαν σε επαφή με τη ναυτιλία. Με την επιστροφή τους τα επόμενα χρόνια μετέφεραν ναυτικές και εμπορικές γνώσεις από τους τόπους στους οποίους είχαν καταφύγει.
Η ανάπτυξη της ναυτιλίας και του εμπορίου από τον 19ο αιώνα έφερε οικονομική και δημογραφική άνθιση στις Οινούσσες, η οποία αντανακλάται στην αρχιτεκτονική του οικισμού. Τα κτήρια είναι συνήθως διώροφα με επιβλητικά κλιμακοστάσια από λαξευτούς λίθους. Στις αστικές κατοικίες υιοθετήθηκαν κλασικιστικά στοιχεία από τα μεγάλα αστικά κέντρα, όπως γείσα, αετώματα, υπέρθυρα, συμμετρικά ανοίγματα κ.λ.π. Σώζονται ωστόσο και κάποια κτίσματα της παλαιότερης τοπικής λαϊκής παράδοσης, ισόγεια, πλατυμέτωπα, με δώματα ελαφρά κεκλιμένα προς τις μακρές πλευρές.