Η πόλη της Χίου, πρωτεύουσα και κυριότερο λιμάνι του ομώνυμου νησιού, είναι κτισμένη στα ανατολικά παράλια, σε μικρή απόσταση από τις μικρασιατικές ακτές. Η αρχαία πόλη-κράτος του 8ου π.Χ. αιώνα βρισκόταν στην ίδια θέση με τη σημερινή. Το Φρούριο της πόλης, έργο του Γενουάτη ηγεμόνα της Χίου Martino Zaccaria (1328) περικλείει ένα αξιόλογο οικιστικό σύνολο. Σε αυτό συναντά κανείς μνημεία, κτήρια και κρήνες διαφορετικών εποχών που μαρτυρούν την μακραίωνη ιστορία της πόλης.
Η νεότερη αρχιτεκτονική κληρονομιά της Χίου άρχισε να δημιουργείται στα τέλη του 19ου αιώνα με έναν ιδιόμορφο τοπικό χαρακτήρα, που συνδυάζει στοιχεία από το παρελθόν της με νεότερες αρχιτεκτονικές προσεγγίσεις. Εμφανείς είναι οι επιρροές από τα μεγάλα αστικά κέντρα, όπως την Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη και άλλες ευρωπαϊκές πόλεις. Στα κτίρια δημόσιας χρήσης κυριαρχούν οι αναφορές στα πρότυπα του νεοκλασικισμού, ενώ στα κτίρια των κατοικιών επικρατούν εκλεκτικιστικές και οθωμανικές αναφορές με ευρεία χρήση τοξωτών ανοιγμάτων και σαχνισιών.
Στο κέντρο της πόλης, 50 περίπου κτήρια είναι χαρακτηρισμένα ως μνημεία από το Υπουργείο Πολιτισμού, με 15 από αυτά να αποτελούν τμήμα του βασικού μετώπου της προκυμαίας. Πίσω από την Προκυμαία και νότια του Φρουρίου βρίσκεται η Πλατεία Βουνακίου με το δημοτικό κήπο, που επί οθωμανικής κυριαρχίας αποτελούσε διοικητικό κέντρο. Από την εποχή εκείνη σώζονται οι οθωμανικές κρήνες Αβδούλ Χαμήτ και Μελέκ Πασά, καθώς και το Οθωμανικό τέμενος –Μετζιτιέ Τζαμί– όπου σήμερα στεγάζεται το Βυζαντινό Μουσείο Χίου. Νότια της πλατείας εκτείνεται η οδός Απλωταριάς, ο εμπορικός δρόμος της πόλης από τον 16ο αιώνα έως και σήμερα.
Μετά το πέρας της οδού Απλωταριάς βρίσκεται το Α΄ Γυμνάσιο Χίου, η βιβλιοθήκη Αδαμάντιου Κοραή, το Παλαιό Παρθεναγωγείου Χίου, καθώς και ο μητροπολιτικός ναός Αγίων Μηνά, Βίκτωρος και Βικέντιου τα οποία πέραν της αρχιτεκτονικής τους ξεχωρίζουν για τα βοτσαλωτά πεζοδρόμια και τις αυλές τους. Σημαντικά κτίρια εντοπίζονται και στη νότια περιοχή της πόλης, όπως το κτίριο όπου σήμερα στεγάζεται το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, αλλά και το Ναυτικό Μουσείο. Στο βόρειο τμήμα της πόλης, στην περιοχή Ταμπάκικα, σώζονται κτίρια βιομηχανικής κληρονομιάς και δεσπόζουν οι παραδοσιακοί ανεμόμυλοι.