Νησί :Ικαρία
Οικισμός :Άγιος Κήρυκος

Διαδρομή «Άγιος Παντελεήμων & Παναγία»

1

Σχολικό Κτίριο Αγίου Παντελεήμονα | KIR0056


Το κτίριο του 2ου Δημοτικού Σχολείου Αγίου Κηρύκου βρίσκεται στην περιοχή του Αγίου Παντελεήμονα και σύμφωνα με επιγραφή στην κύρια όψη του κατασκευάστηκε το 1920. Αρχιτεκτονικά ακολουθεί τα πρότυπα του νεοκλασικισμού. Το κτίριο είναι στενομέτωπο, με επίμηκη ορθογωνική κάτοψη.
Ο φέρον οργανισμός του κτιρίου είναι κατασκευασμένος από επιχρισμένη λιθοδομή και δίρριχτη ξύλινη στέγη.
Η κύρια όψη του διακρίνεται από απόλυτη συμμετρία στη διάταξη των ανοιγμάτων της ως προς τον κεντρικό κατακόρυφο άξονα, ο οποίος τονίζεται από τη θέση της κύριας εισόδου και την αετωματική απόληξη της στέγης, ενώ στις πλάγιες όψεις τα ανοίγματα επαναλαμβάνονται ρυθμικά. Κεντρικά στο τύμπανο του αετώματος υπάρχει κυκλική εσοχή και επιγραφή με την ημερομηνία κατασκευής του κτιρίου. Το γείσο της στέγης διαμορφώνεται με απλή διακοσμητική ταινία και οι ακμές του κτιρίου κοσμούνται με παραστάδες. Όλα τα ανοίγματα διαμορφώνονται με τοξωτά ανώφλια και φέρουν επιχρισμένα περιθυρώματα, μόνο στην πρόσοψη και στην πλάγια – ανατολική όψη, με γείσο και πεσσούς που προεκτείνονται έως τη βάση του κτιρίου.


2

Λιθόκτιστη Παραδοσιακή Κατοικία | KIR0063


Πρόκειται για διώροφη, λιθόκτιστη, λαϊκή κατοικία, του 1870. Έχει ορθογωνική κάτοψη μικρών διαστάσεων και φέρει δίρριχτη στέγη από ξύλινα δοκάρια (καταχύματα), καλάμια (καλαμωτή) και επικάλυψη από σχιστόπλακες. Η κατασκευή του κτίσματος ακολουθεί τις αρχές της τοπικής - παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, παραπέμποντας στον “πύργο” ή “πυργάρι”. Διακρίνεται για τη λιτή του μορφολόγηση, με λιγοστά ανοίγματα και παντελή απουσία διακοσμητικών στοιχείων. Αποτελείται από μικρού ύψους ισόγειο (κατώι) και όροφο (ανώι). Η λειτουργία των δύο επιπέδων ήταν πάντα ανεξάρτητη και η πρόσβαση στο ανώγειο γίνεται με λιθόκτιστο κλιμακοστάσιο που καταλήγει σε μεγάλο πλατύσκαλο μπροστά στην είσοδο. Έτσι δημιουργείται μπροστά από την είσοδο του ανωγείου μια μεγαλύτερη βεράντα, ένα “λιακωτό” ή “ηλιακό” όπως το ονομάζουν στα περισσότερα μέρη της Ελλάδας και που στην Ικαρία λέγεται “χαγιάτι”. Η είσοδος στο κατώι γίνεται κάτω από το χαγιάτι, όπου εντοπίζεται και αποθηκευτική θυρίδα (εσοχή), ο “λαϊνοστάτης”, όπου τοποθετούταν η στάμνα με το νερό. Το κατώι ήταν ουσιαστικά το κελάρι του σπιτιού όπου φυλάσσονταν οι προμήθειες και όπου βρίσκονται χωμένα στο έδαφος τα πιθάρια, ενώ το ανώγειο ήταν το “καλό” δωμάτιο, όπου διέμενε η οικογένεια. Αργότερα (γύρω στο 1900-1910), έγινε προσθήκη δεύτερου, διώροφου κτιρίου, κατ’ επέκταση της αρχικής κατοικίας, δημιουργώντας μία πλατυμέτωπη, ενιαία κατοικία. Έτσι, το ανώγειο, από μονόχωρο που ήταν αρχικά, μετατράπηκε σε δίχωρο, ενώ στο κατώι του δεύτερου κτιρίου τοποθετήθηκε και πρόσκτισμα που είχε τη χρήση φούρνου.


3

Λιθόδμητο Κτίριο με Νεοκλασικές Αναφορές | KIR0059


Διώροφο λιθόδμητο κτίριο με στοιχεία τοπικού νεοκλασικισμού. Το κτίριο χρονολογείται στο διάστημα μεταξύ των τελών του 19ου με αρχές του 20ου αιώνα. Από την παρατήρηση της δομής του συμπεραίνεται ότι η κατασκευή του δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Πρόκειται για μία ημιτελή κατασκευή που μας επιτρέπει να διακρίνουμε και να μελετήσουμε την κατασκευαστική δομή της φέρουσας τοιχοποιίας και την τεχνική της εποχής που οικοδομήθηκε.
Η τοιχοποιία είναι κατασκευασμένη με ιδιαίτερη επιμέλεια, με ημιλαξευτούς λίθους, μόλια (μικροί λίθοι πλήρωσης), χρήση κονιάματος και ενδιάμεσες ξυλοδεσιές.
Τα ανοίγματα διαμορφώνονται με τοξωτά ανώφλια και χρήση υδραυλικού κονιάματος και ενισχύονται με ξύλινα πρέκια, που στο επίπεδο του ορόφου αγκυρώνονται στην τοιχοποιία μεταλλικά κλειδιά.
Στις ακμές του κτιρίου και στους ενδιάμεσους πεσσούς μεταξύ των ανοιγμάτων του ισογείου της κύριας όψης διαμορφώνονται διακοσμητικές παραστάδες με ελαφριά προεξοχή της τοιχοποιίας, όπου ειδικά στις ακμές πραγματοποιείται με λάξευση των αργών δόμων για καλύτερο «δέσιμο» της τοιχοποιίας. Οι παραστάδες στο ανώτερο τμήμα τους κοσμούνται με γείσο από σχιστόπλακες σε προεξοχή.
Αντίστοιχα, με προεξέχουσες σχιστόπλακες διαμορφώνεται και η οριζόντια διακοσμητική ταινία μεταξύ των ορόφων, όπως και η γρηπίδα της στέγης.


4

Ο Υδρόμυλος των «Τσεάτων» στην Παναγιά | YDR0023


Ο υδρόμυλος των “Τσεάτων” (Α. Πετσάκου, Ν. Πανικολάου, Ν. Παμφίλη), βρίσκεται στη δημοτική ενότητα Αγίου Κηρύκου Ικαρίας, στον συνοικισμό Παναγιά, και πιο συγκεκριμένα στην περιοχή “Μαρμάρια”. Πρόκειται για χαρακτηριστικό δείγμα ικαριώτικης υδρομυλικής εγκατάστασης, που διακρίνεται για την αρμονική ένταξη στον περιβάλλοντα χώρο. Σήμερα, διατηρούνται σε καλή κατάσταση η γιστέρνα, ο νεραύλακας και ο υδατόπυργος. Το κτίσμα του νερόμυλου δεν σώζεται. Διακρίνονται μόνο ίχνη της ύπαρξης του, στη βάση της πρόσθιας πλευράς του υδατόπυργου.
Σύμφωνα με την εγχάρακτη, μαρμάρινη επιγραφή, που βρίσκεται στην πρόσθια πλευρά του υδατόπυργου, ο υδρόμυλος κατασκευάστηκε στις 10 Αυγούστου του 1894. Ως ιδιοκτήτες αναγράφονται οι: Αλέξανδρος Πετσάκος, Νικόλαος Πανικολάου και Νικόλαος Ν. Παμφίλης. Ο νερόμυλος συναντάται και με τον προσδιορισμό “Τσεάτων”, που πρόκειται για τοπικό προσωνύμιο. Η λειτουργία του υδρόμυλου ήταν συνεχής, μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του 1950. Κατόπιν, σταμάτησε να δουλεύει.


5

Αρχοντική Κατοικία με Νεοκλασικά Χαρακτηριστικά | KIR0065


Πρόκειται για διώροφη, αρχοντική κατοικία του 1913, με νεοκλασικά χαρακτηριστικά. Σήμερα, διατηρείται σε ερειπιώδη κατάσταση. Ωστόσο, διασώζονται αρκετά από τα στοιχεία που μαρτυρούν την αρχική μορφολογία, τυπολογική οργάνωση και κατασκευαστική δομή του κτιρίου. Αποτελείται από ισόγειο και όροφο. Έχει τετραγωνική κάτοψη και ο φέρων οργανισμός του κτιρίου είναι από λιθοδομή. Έφερε τετράριχτη στέγη με επικάλυψη από βυζαντινά κεραμίδια, η οποία έχει καταρρεύσει. Η διαμόρφωση του γείσου της στέγης γίνεται με επάλληλες σειρές από συμπαγείς οπτόπλινθους και λίθινες πλάκες. Η κύρια πρόσβαση στο κτίριο, γίνεται από τη βορειοανατολική πλευρά, που έχει πρόσωπο στον δρόμο, και οδηγεί στον όροφο. Στην εν λόγω όψη, το κεντρικό τμήμα, όπου τοποθετείται και η κύρια είσοδος, τονίζεται καθώς προεξέχει ελαφρώς και πλαισιώνεται με παραστάδες οι οποίες καταλήγουν σε τριγωνικό αέτωμα με περιμετρικό γείσο. Η κύρια είσοδος βρίσκεται σε ελαφριά υποχώρηση και εκατέρωθεν τις εντοπίζονται κόγχες. Παραστάδες κοσμούν επίσης και τις ακμές του κτιρίου. Τα ανοίγματα ακολουθούν τους κατακόρυφους και οριζόντιους άξονες. Μάλιστα, αυτά του ορόφου, διαμορφώνονται με τοξωτά ανώφλια και παρειές από συμπαγείς οπτόπλινθους, στο ίδιο επίπεδο με τη λιθοδομή, ενώ φέρουν και ευθύγραμμα γείσα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει στη νοτιοδυτική όψη, η ύπαρξη στον όροφο μεγάλου ανοίγματος - εξωστόθυρας, χωρίς ωστόσο την ύπαρξη εξώστη. Στο εσωτερικό του κτιρίου, κατάρρευση έχει υποστεί επίσης το ξύλινο δάπεδο του ορόφου, όπου εντοπίζεται και το τζάκι - εστία.


6

Λιθόκτιστη Λαϊκή Κατοικία | KIR0067


Πρόκειται για ισόγεια, λιθόκτιστη, λαϊκή κατοικία. Χρονολογείται γύρω στα μέσα του 19ου αιώνα. Έχει επιμήκη κάτοψη και διαθέτει αυλή που καταλαμβάνει όλο το μήκος της πρόσοψης. Η κατασκευή του κτίσματος ακολουθεί τις αρχές της τοπικής - παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, παραπέμποντας στο “μακρόσυρτο” ή “μακρυνάρι”. Δημιουργείται με την παράθεση στη σειρά τριών δωματίων, ενός κεντρικού δίχωρου και δύο πλευρικών μονόχωρων, τα οποία φέρουν δίρριχτες στέγες με επικάλυψη από σχιστόπλακες. Το κάθε δωμάτιο διαθέτει πόρτα στην αυλή, μέσω της οποίας γινόταν και η μεταξύ τους επικοινωνία. Το κτίριο, παρουσιάζει ενοποιημένη όψη με λιτή του μορφολόγηση. Σήμερα, βρίσκεται σε κακή κατάσταση διατήρησης και μέρος των στεγών έχει καταρρεύσει.


Κύλιση στην κορυφή